Οι παθήσεις θυρεοειδούς χωρίζονται σε ανατομικές και λειτουργικές. Στις ανατομικές που αφορούν το μέγεθος του θυρεοειδή ανήκουν η βρογχοκήλη, οι όζοι, τα νεοπλάσματα. Στις λειτουργικές που αφορούν τη λειτουργία και τη μη φυσιολογική παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών ανήκουν ο  υπερθυρεοειδισμός  και ο υποθυρεοειδισμός.

Τα κορίτσια είναι συνήθως πιο επιρρεπή σε τέτοιου είδους προβλήματα λόγω των ορμονικών αλλαγών που υφίστανται από την εφηβεία. Αν δε διαγνωστούν έγκαιρα οι παθήσεις θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσουν την σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού.

Παθήσεις θυρεοειδούς: Ποια η λειτουργία του θυρεοειδή;

Ο θυρεοειδής βρίσκεται στη βάση του λαιμού και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό αδένα του ενδοκρινικού συστήματος. Αποτελείται από δύο πλευρικούς λοβούς που ενώνονται μεταξύ τους με έναν ισθμό. Ο θυρεοειδής απελευθερώνει ορμόνες που ρυθμίζουν ζωτικές λειτουργίες του σώματος, όπως ο μεταβολισμός, η θερμοκρασία, τα επίπεδα χοληστερίνης, η εμμηνόρροια, ηανάπτυξη των κυττάρων και των ιστών, η κινητικότητα του εντέρου κ.α. Οι ορμόνες αυτές είναι η θυροξίνη (Τ4), η τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και η καλσιτονίνη (CT). Στην περίπτωση που η λειτουργία του θυρεοειδή διαταραχθεί, παράγονται μεγαλύτερες (υπερθυρεοειδισμός) ή μικρότερες (υποθυρεοειδισμός) ποσότητες αυτών των ορμονών.

Η ποσότητα των ορμονών που εκκρίνει ο θυρεοειδής ρυθμίζεται από την υπόφυση (αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου) και πιο συγκεκριμένα από μια ορμόνη που εκκρίνεται από αυτή και ονομάζεται θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (ΤSH). Όταν λοιπόν τα επίπεδα των ορμονών Τ3 και Τ4 είναι χαμηλά, η υπόφυση απελευθερώνει περισσότερη TSH, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή αυτών των ορμονών. Όταν τα επίπεδα τους είναι υψηλά, η υπόφυση απελευθερώνει λιγότερη TSH, ώστε να επιβραδυνθεί η παραγωγή των ορμονών Τ3 και Τ4.

Παθήσεις θυρεοειδούς: Υποθυρεοειδισμός

Μια από τις παθήσεις θυρεοειδούς είναι ο υποθυρεοειδισμός. Αποτελεί μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται μειωμένη έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών. Χωρίζεται σε συγγενή και επίκτητο. Ο συγγενής υποθυρεοειδισμός διαγιγνώσκεται τις πρώτες μέρες ζωής του νεογνού, ενώ ο επίκτητος εκδηλώνεται κατά την παιδική ή την εφηβική ηλικία. Πολλά παιδιά κληρονομούν τη διαταραχή από τους γονείς τους.

Συγγενής υποθυρεοειδισμός

Εμφανίζεται όταν ο θυρεοειδής αδένας δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά ή υπολειτουργεί πριν τη γέννηση του παιδιού. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου κυμαίνεται από 1:2500 έως 1:3000 νεογνά. Ο συγγενής υποθυρεοειδισμός οφείλεται:

  • Στην απλασία ή υποπλασία του θυρεοειδούς αδένα. Στην περίπτωση της υποπλασίας ο θυρεοειδής εμφανίζεται σε άλλη θέση (έκπτοτος).
  • Σε διαταραχές στη σύνθεση ορμονών.

Το οικογενειακό ιστορικό, η κλινική εξέταση, ο βαθμός υποθυρεοειδισμού, η ανταπόκριση του οργανισμού στη θεραπεία τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, θα καθορίσουν αν η αιτία εκδήλωσης είναι κληρονομική και αν η θεραπεία θα διαρκέσει δια βίου.

Επίκτητος υποθυρεοειδισμός

Προκαλείται από μια αυτοάνοση διαταραχή που ονομάζεται θυρεοειδίτιδα Hashimoto, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού επιτίθεται στο θυρεοειδή αδένα, με αποτέλεσμα να υπολειτουργεί. Εκδηλώνεται πιο συχνά στα κορίτσια τη διάρκεια της εφηβείας. Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ινσουλινοεξαρτώμενου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Παθήσεις θυρεοειδούς: Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται υποθυρεοειδισμός;

Τα περισσότερα νεογνά με συγγενή υποθυρεοειδισμό δεν εμφανίζουν κάποιο σύμπτωμα. Ένα πολύ μικρό ποσοστό (5%) μπορεί να εκδηλώσει κάποια πρώιμα σημάδια, όπως:

  • παράταση της κύησης
  • αυξημένο βάρος νεογνού
  • ίκτερο
  • υποθερμία
  • υποτονικότητα και νωθρότητα
  • κλάμα βραχνό
  • γλώσσα μεγάλη που προβάλλει από το στόμα
  • οίδημα σε πρόσωπο και γεννητικά όργανα

Μερικά από τα συμπτώματα που εμφανίζουν τα παιδιά με επίκτητο υποθυρεοειδισμό είναι:

  • χαμηλό ανάστημα
  • βραδύτητα σκέψης
  • καχεκτική ανάπτυξη δοντιών και οστών
  • κόπωση
  • αργή ομιλία
  • ξηροδερμία
  • εύθραυστα μαλλιά
  • δυσκοιλιότητα
  • καθυστερημένη ήβη

Παθήσεις θυρεοειδούς: Υπερθυρεοειδισμός

Ο υπερθυρεοειδισμός αποτελεί μια από τις παθήσεις θυρεοειδούς και είναι αποτέλεσμα αύξησης των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα και εμφανίζεται συχνότερα σε κορίτσια στην εφηβεία. Η κυριότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού είναι η νόσος Graves. Πρόκειται για μια αυτοάνοση πάθηση κατά την οποία δημιουργούνται αντισώματα που επιδρούν στη λειτουργία του θυρεοειδή, αναγκάζοντάς τον να παράγει μεγαλύτερη ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Συνήθως υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εκδήλωση της νόσου. Μια άλλη αιτία είναι η οζώδης τοξική βρογχοκήλη που οφείλεται στην ανάπτυξη ενός ή περισσοτέρων όζων που έχουν ως αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.

Παθήσεις θυρεοειδούς: Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται ο υπερθυρεοειδισμός;

 Παιδιά με υπερθυρεοειδισμό εμφανίζουν:

  • αυξημένη όρεξη σε συνδυασμό με απώλεια βάρους
  • ταχυκαρδία
  • νευρικότητα
  • οξυθυμία
  • τρέμουλο στα χέρια
  • κόπωση
  • διόγκωση αδένα-βρογχοκήλη
  • διαταραχές περιόδου
  • αϋπνία

Παθήσεις θυρεοειδούς: Πώς γίνεται η διάγνωση;

 Ο γιατρός θα ζητήσει αναλυτικό οικογενειακό ιστορικό και θα προχωρήσει σε κλινική εξέταση. Η διάγνωση γίνεται με βάση τα αποτελέσματα:

  • για τον έλεγχο των ορμονών Τ3, Τ4, TSH
  • για τον έλεγχο των ειδικών αντισωμάτων TG- θυρεοσφαιρίνης , TPO- θυρεοειδικής υπεροξειδάσης
  • υπερηχογραφήματος του θυρεοειδούς αδένα που θα καθορίσει τη θέση και τη μορφολογία του αδένα και την ύπαρξη ή μη όζων

Παθήσεις θυρεοειδούς: Όζοι θυρεοειδούς

Στη διάρκεια ενός υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς μπορεί να ανιχνευτούν ένας ή περισσότεροι όζοι. Η εξέταση αυτή μας δίνει τη δυνατότητα να ελέγξουμε το μέγεθος τη σύσταση και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά αυτών τον όζων. Τις περισσότερες φορές δεν απαιτούν περαιτέρω έλεγχο με παρακέντηση εκτός αν είναι μονήρης ή έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 1 cm. Οι όζοι θυρεοειδούς αποτελούν μια από τις παθήσεις θυρεοειδούς που τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί συμπτώματα, ούτε επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδή.

Παθήσεις θυρεοειδούς: Ποια η θεραπεία;

Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού διαρκεί εφ’ όρου ζωής  και περιλαμβάνει την από του στόματος αγωγή ορμονικής υποκατάσταση με λεβοθυροξίνη, η οποία είναι χημικά όμοια με την θυροξίνη Τ4. Με τη συστηματική λήψη της φαρμακευτικής αγωγής το παιδί αναπτύσσεται κανονικά. Η δόση τροποποιείται ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του παιδιού. Ένα ποσοστό των παιδιών με παροδική θυρεοειδική διαταραχή θα σταματήσει να λαμβάνει την αγωγή μετά τα πρώτα τρία χρόνια, εφόσον οι τιμές των ορμονών επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα.

Στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού χορηγούνται αντιθυρεοειδικά φάρμακα που αναστέλλουν την υπερπαραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδή τότε χορηγείται ραδιενεργό ιώδιο και σπανιότερα όταν συνυπάρχουν και όζοι προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση του.